Η χθεσινή απόφαση της ΕΚΤ για μείωση των επιτοκίων ήταν η δεύτερη φέτος και μειώνει το βασικό επιτόκιο καταθέσεων στο 3,5% από 3,75%. Η κίνηση είναι το δεύτερο βήμα στη στρατηγική της Φρανκφούρτης για την αντιμετώπιση της οικονομικής στασιμότητας και του επίμονου πληθωρισμού και έχει σαφώς σημαντικό αντίκτυπο τόσο στην ευρωπαϊκή όσο και στην ελληνική οικονομία. Η σημασία αυτής της απόφασης γίνεται σαφής όταν συγκρίνουμε την πολιτική της ΕΚΤ με εκείνη άλλων μεγάλων κεντρικών τραπεζών.
Η Αμερικανική Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ (Fed) ακολουθεί μια σαφώς πιο επιθετική πολιτική αύξησης των επιτοκίων από το 2022. Σε μια προσπάθεια να περιοριστεί ο πληθωρισμός, ο οποίος έχει φτάσει σε επίπεδα υψηλότερα από ό,τι στην Ευρώπη, τα επιτόκια των ΗΠΑ έχουν αυξηθεί πάνω από 5%, και τόσο ο Τζερόμ Πάουελ όσο και άλλα μέλη του διοικητικού συμβουλίου της Fed έχουν επανειλημμένα δηλώσει ότι δεν έχουν πρόβλημα να τα διατηρήσουν υψηλά μέχρι να γίνει αισθητή και σημαντική μείωση.
Συγκριτικά, η πολιτική της ΕΚΤ όσον αφορά τις αυξήσεις είναι σαφώς πιο συγκρατημένη και, εκμεταλλευόμενη τη σταθεροποίηση του άλλοτε τέρατος, ακολουθεί σαφώς πιο χαλαρή νομισματική στρατηγική. Προσπαθώ, ανεπίσημα αλλά προφανώς, να φουσκώσω τα πανιά της ευρωπαϊκής οικονομίας. Μάλλον χωρίς αποτέλεσμα, γιατί υπάρχουν πολλοί περισσότεροι λόγοι για την αργή ανάκαμψη της Ευρώπης από την παγκόσμια κρίση και είναι διαφορετικοί από τον πληθωρισμό.
Η Τράπεζα της Αγγλίας (BoE), όπως και η Fed, έχει υιοθετήσει μια περιοριστική πολιτική αύξησης των επιτοκίων και ο πληθωρισμός στο Ηνωμένο Βασίλειο αναμένεται να ανέλθει σε πάνω από 10% το 2022 (το Brexit θα είναι καλό). Ωστόσο, παρά τις επιθετικές πολιτικές, παραμένει σε υψηλά επίπεδα και η ΤτΕ δεν έχει καταφέρει ακόμη να μειώσει τα επιτόκια.
Γεγονός που δείχνει ξεκάθαρα ότι η πολιτική της ΕΚΤ είναι πιο προσαρμοστική και ικανή να ανταποκριθεί (σχετικά) γρήγορα στις (πολύ) διαφορετικές και συγκεκριμένες οικονομικές προκλήσεις της ζώνης του ευρώ.
Η πολιτική της κεντρικής τράπεζας της Ιαπωνίας (Bank of Japan, BoJ) είναι, φυσικά, σχεδόν αντίθετη με την πολιτική της ΕΚΤ και άλλων δυτικών κεντρικών τραπεζών, επειδή η ιαπωνική οικονομία βρίσκεται σε μια εντελώς διαφορετική φάση από τις οικονομίες των ΗΠΑ και της Αμερικής. . Ευρωπαϊκός. Η BOJ έχει διατηρήσει τα επιτόκια σε μηδενικά ή αρνητικά επίπεδα για χρόνια σε μια προσπάθεια να στηρίξει την οικονομική ανάπτυξη και να καταπολεμήσει τον εξαιρετικά χαμηλό πληθωρισμό. Αυτό οδήγησε σε μια σταθερή και πολύ πιο χαλαρή νομισματική πολιτική που δεν παρουσιάζει άμεσες συσχετίσεις με τις κινήσεις της ΕΚΤ.
Μια συγκεκριμένη μείωση των επιτοκίων θα έχει άμεσες και σοβαρές συνέπειες για την ελληνική οικονομία. Η χαλάρωση των επιτοκίων μειώνει το κόστος δανεισμού, καθιστώντας τον πιο προσιτό τόσο για τις επιχειρήσεις όσο και για τα νοικοκυριά. Αυτό θα οδηγήσει σε αύξηση πρώτα στις επενδύσεις και στη συνέχεια στην κατανάλωση, συμβάλλοντας σημαντικά στην περαιτέρω επιτάχυνση της ανάκαμψης της ελληνικής οικονομίας, η οποία έχει επηρεαστεί αρνητικά από διαδοχικές κρίσεις.
Θα βοηθήσει επίσης να διατηρηθούν υπό έλεγχο οι πληθωριστικές πιέσεις, καθώς η αναμενόμενη αύξηση της ρευστότητας είναι απίθανο να οδηγήσει σε υπερβολικές αυξήσεις τιμών. Στην Ελλάδα, όπου ο πληθωρισμός μειώνεται αλλά παραμένει πρόκληση, η πολιτική της ΕΚΤ σίγουρα παρέχει πρόσθετη ισορροπία και βεβαιότητα για τις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις.
Επιπλέον, αυτή η περικοπή και η συνολική πολιτική που ακολουθεί η ΕΚΤ θα ασκήσουν πίεση στα κέρδη των τραπεζών και θα αυξήσουν τη ζήτηση για δάνεια, τόσο των επιχειρήσεων όσο και των ιδιωτικών. Μια πραγματικότητα που μόνο θετικά αποτελέσματα μπορεί να έχει στην ευρύτερη, πραγματική οικονομία.
Η μείωση των επιτοκίων της Πέμπτης αποτελεί μέρος της ευρύτερης στρατηγικής χαλάρωσης της ΕΚΤ με στόχο την τόνωση της οικονομικής ανάπτυξης και τον έλεγχο του πληθωρισμού. Και μέχρι σήμερα φαίνεται να τα έχει καταφέρει σε μεγάλο βαθμό.
Ωστόσο, η υλοποίηση πολλών σημαντικών αλλαγών παραμένει ζωτικής σημασίας για την ευρωπαϊκή οικονομία. Αυτό είναι ένα θέμα όπου η Κεντρική Τράπεζα δεν μπορεί να κάνει πολλά περισσότερα από όσα κάνει. Οι πολιτικοί πρέπει να αναλάβουν δράση και να δράσουν το συντομότερο δυνατό. Διαφορετικά θα ξυπνήσουμε όλοι ένα πρωί με αργοπορημένο τρένο! Και ας μείνει η Ευρώπη στο σταθμό, ένας παραμελημένος και φτωχός συγγενής…
Πέτρος Λάζος
petros.lazos@capital.gr
