Πρωτοποριακή έρευνα για την ανίχνευση και απομόνωση γηρασμένων κυττάρων, που πραγματοποιήθηκε υπό την επίβλεψη του καθ Φάρμακο Με Εθνικό Πανεπιστήμιο και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών και το Βρετανικό Πανεπιστήμιο του Νταντί, Βασίλης Γοργούλης, ανοίγουν τον δρόμο για εξατομικευμένη θεραπεία του καρκίνου.
Η κυτταρική γήρανση είναι ένας μηχανισμός απόκρισης των κυττάρων στο στρες και σε άλλα τοξικά και δυνητικά καρκινογόνα ερεθίσματα. Τα κύτταρα σταματούν να αναπαράγονται και να αλλάζουν το γονιδίωμά τους για να μην περάσουν το κατεστραμμένο γενετικό υλικό στην επόμενη γενιά. Ωστόσο, σε ορισμένες περιπτώσεις, αυτά τα κύτταρα δεν απομακρύνονται από το σώμα και μπορεί δυνητικά να οδηγήσουν σε καρκίνο ή άλλες ασθένειες, όπως αυτοάνοσα νοσήματα.
Κατά τη διάρκεια της πολυετούς έρευνάς του, ο κ. Γοργούλης επικεντρώνει τα ενδιαφέροντά του στο θεμελιώδες ερώτημα πώς αντιδρούν τα κύτταρα σε ερεθίσματα που προκαλούν βλάβη στο γονιδίωμα. Μέσα από προηγούμενες δημοσιεύσεις σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά όπως το Nature, Science και Cancer Cell, παρουσίασε μεταξύ άλλων: ένα δυναμικό μοντέλο καρκινογένεσης που έχει καθιερωθεί ως ένα από τα κύρια μοντέλα κατανόησης και θεραπείας του καρκίνου. Επιπλέον, η έρευνά του συνέβαλε στη διάλυση της άποψης ότι η κυτταρική γήρανση είναι μια μη αναστρέψιμη κατάσταση κυτταρικής αδράνειας και στην αναγνώριση της κυτταρικής γήρανσης ως θεμελιώδους χαρακτηριστικού του καρκίνου.
Στο επίκεντρο της πρόσφατης έρευνας που διεξήγαγε με τους συναδέλφους του ήταν η ανησυχία ότι, μέχρι τώρα, γηρασμένα κύτταρα είχαν βρεθεί μόνο σε βιοπαθολογικά εργαστήρια κατά τη διάρκεια της κυτταρικής καλλιέργειας και δεν υπήρχε τρόπος να απομονωθούν.
Πρωτοποριακή χημική ένωση GLF16
Σε απάντηση, μια ομάδα Ελλήνων ερευνητών δημιούργησε μια καινοτόμο χημική ένωση – ένα αντιδραστήριο (GLF16), με την οποία τα γηρασμένα κύτταρα εντοπίζονται απευθείας στο ανθρώπινο σώμα, καθώς και σε ζωντανούς ιστούς.
«Μόλις εντοπίσουμε πού βρίσκεται η βλάβη στα γηρασμένα κύτταρα, θα μπορέσουμε να αναπτύξουμε μια τεχνολογία εξουδετέρωσής τους και η εξουδετέρωση τους θα γίνει χρησιμοποιώντας μια ομάδα φαρμάκων που ονομάζονται σενολυτικά φάρμακα», εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Βασίλης Γοργούλης.
Μόλις δημιουργήθηκε το αντιδραστήριο, οι ερευνητές το ενσωμάτωσαν σε ένα νανοσωματίδιο για να το εισαγάγουν στο σώμα και να εντοπίσουν τα γηρασμένα κύτταρα χρησιμοποιώντας την ουσία λιποφουσκίνη που περιέχει. Χάρη σε αυτή τη μέθοδο, οι επιστήμονες κατάφεραν όχι μόνο να εντοπίσουν αλλά και να απομονώσουν τα γηρασμένα κύτταρα.
Αυτή η απομόνωση θα βοηθήσει στην καταστροφή τους χωρίς να επηρεάσει τα υγιή κύτταρα. Αυτό θα καταστήσει δυνατή την παροχή στον ασθενή εξατομικευμένης θεραπείας, μειώνοντας τον κίνδυνο υποτροπών και παρενεργειών. Ο επόμενος ερευνητικός στόχος του Β. Γοργούλη και των συνεργατών του, «που θα είναι μια μεγάλη επανάσταση σε αυτόν τον τομέα», όπως εξηγεί, είναι να συνδυάσουν τα σενολυτικά φάρμακα με το αντιδραστήριο που συνέθεσαν, να τα ενσωματώσουν σε ένα νανοσωματίδιο και να το χορηγήσουν στον άνθρωπο. σώμα, “έτσι ώστε να μπορούμε να αναγνωρίσουμε και να καταστρέψουμε αυτές τις εστίες γηρασμένων κυττάρων που σχετίζονται άμεσα με τη δυσλειτουργία του σώματος.”
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΕΒ
