Αναφορές σχετικά με Καλοκαιρινά σταφύλια, που το εντάσσουν στην οινοποιητική ιστορία του νησιού από τον 3ο αιώνα π.Χ., βρίσκονται σε κείμενα του 13ου αιώνα, ακόμη και σε έγγραφα αγοραπωλησίας αμπελώνων του 16ου αιώνα. Πολλοί λένε ότι το Λιάτικο έφτιαχνε πάντα υπέροχα γλυκά κρασιά. Ήταν ίσως το πιο διάσημο κρασί του Μεσαίωνα Malvasia Di Candia, είδος κρασιού από το Λιάτικο και άλλες ποικιλίες, όχι κρασί από την ποικιλία Μαλβαζιά. Στη σύγχρονη εποχή, ήταν βασικά το κρασί για να συμπληρώσει τα μείγματα. Επειδή δεν ήταν αρκετά ρουμπινί στο χρώμα, δεν του δόθηκε μεγάλη ευκαιρία να εμφιαλωθεί ως μονοποικιλιακή. Για δεκαετίες αναμειγνύονταν με άλλες γηγενείς ποικιλίες – Κοτσιφάλι και Μανδηλαριά – μέχρι που αυτό άλλαξε στα μέσα της δεκαετίας του 1990. Αυτές τις ευκαιρίες, αλλά και αργότερα και άλλες, του έδωσε ο Γιάννης Οικονόμου από τη Ζήρο, ο Λυραράκης και ο Δουλοφάκης στο Ηράκλειο, οπότε σήμερα μπορούμε να μιλήσουμε για μερικά σημαντικά κρασιά από το Λιάτικο, προϊόν της ΠΟΠ Ηρακλείου (ΠΟΠ Δαφνές) και Λασιθίου ( ΠΟΠ Σητεία).
Ζητήσαμε από τον σομελιέ και ιδιοκτήτη του εστιατορίου Salis στα Χανιά, Αφσίν Μολαβή, να κάνει crash test σε μία μόνο ποικιλία Λιάτικων και ιδού τα αποτελέσματα για 14 ετικέτες.
«Είμαι ιδιαίτερα ικανοποιημένος με τον χρόνο που οι οινοπαραγωγοί επένδυσαν σε αυτή την ποικιλία, κάτι που φαίνεται στη δουλειά τους. Από τα αποτελέσματα της γευσιγνωσίας, βλέπω ότι υπάρχει έρευνα πίσω από την εμφιάλωση τους, έχουν χρησιμοποιήσει διαφορετικές τεχνικές στην οινοποίηση, έχουν αναδημιουργήσει διαφορετικά στυλ και έχουν αναπτύξει ακόμη και ελκυστικές ετικέτες. Προσωπικά, βρίσκω πολύ ενδιαφέροντα τα entry-level και premium Liatiks. Το γενικό σχόλιο είναι ότι τα πιο απλά και οικονομικά δίνουν μια ξεκάθαρη ιδέα για τις δυνατότητες της ποικιλίας. Μου άρεσαν ιδιαίτερα τα φρέσκα, αυτά που δεν είχαν πολύ μεγάλο βαρέλι, αυτά που δεν είχαν μεγάλη εκχύλιση, αλλά λάτρεψα και τα αποξηραμένα. Είναι μια δύσκολη ποικιλία, που θέλει πολύ δουλειά στο αμπέλι και χρονοβόρα. «Θα πρότεινα σε όλους τους εμπλεκόμενους να συνεχίσουν να πειραματίζονται».
Αφσίν Μολαβή
Μερικά σχόλια από τη γευσιγνωσία κρασιού άξια προσοχής
Karavitakis Elegant 2022
Ένα από τα καλύτερα δείγματα, που περιέχει 13% αλκοόλ. Λουλουδάτο, με λαμπερά φρούτα, πολύ καθαρό στο στόμα, με λίγη μεταλλικότητα και ώριμες τανίνες, με πολύ καλή εκχύλιση.
Λυραράκης Λιάτικο 2022
Νότες από ρόδι, σταφίδες, ελαφρύ σώμα, σύντομη επίγευση, αλλά συνολικά ένα πολύ ευχάριστο κρασί.
Δουλοφάκης Δαφνιός 2020
Παλιά σχολική διασκέδαση. Ο οινοποιός φαίνεται να παράγει Λιάτικα σε αυτό το κρασί εδώ και πολλά χρόνια. Πολύ καλά ενσωματωμένες τανίνες και ωραία δομή, 14% αλκοόλ.
Διαμαντάκης Πετάλη 2019
Υπερώριμο κρασί που δημιουργεί μαρμελάδα και πλούσιο φρούτο. Ωραίες τανίνες, γλυκύτητα και ισορροπημένη οξύτητα.
Ποταμίδα τέλεια οινοποίηση
Άλλο ένα πιο ρουστίκ Λιάτικο, με οξειδωτική μύτη, πιο παλιό στυλ προσέγγιση. Πολύ ώριμες τανίνες.
Λυραράκης Αγγελής 2021
Σητεία Λιάτικο με περιεκτικότητα σε αλκοόλ 13,5%, φυτικό, με νότες ευκαλύπτου, μέντας, ευχάριστα χόρτα, κεράσια και κόκκινα φρούτα.
Karavitakis Local Cakes 2019
Φυτική μύτη, λίγη πίσσα, ωραία δομή με πολύ σοβαρές τανίνες και συνολικά αρκετά εκλεπτυσμένη.
Iliana Malihin Liatiko 2021
Προερχόμενο από τους ορεινούς αμπελώνες του Ρεθύμνου, αυτό το Λιάτικο με 14% αλκοόλ και ελαφρώς αναγωγική μύτη έχει πολύ ζωικό χαρακτήρα, είναι λίγο οξειδωτικό, με πολύ δυνατό σώμα και τανίνες που κολλάνε στα δόντια. Έχει πολύ καλή και μακρά επίγευση.
Doulofakis Dafnios Grand Reserve 2018
Πέρασε 36 μήνες σε βαρέλι, έχει 14% αλκοόλ και είναι γεμάτο νότες αποξηραμένων φρούτων και ευκαλύπτου. Έχει καλά ενσωματωμένες τανίνες, τέλεια ισορροπία μεταξύ φρούτου και βαρελιού και ένα δυνατό, γεμάτο σώμα. Χρειάστηκαν 45 λεπτά για να ανοιχτούμε και να αποκαλυφθούμε. Αναμένεται να κυκλοφορήσει.
Οικονόμου Αντιγόνη 2004
Αυτό είναι πολύ σοβαρό το Λιάτικο, ένα αλκοολούχο κρασί 13,5% από κάποιον που ξέρει πώς και κάνει τις τρέλες του. Μπορεί να συγκριθεί με το παλιό σχολείο Barolo. Έχει όμορφα χείλη και υπέροχη κατασκευή. Θα έλεγα ότι είναι πιο τυπικό Οικονόμου και λιγότερο τυπικό Λιάτικο. Ξεχώρισε στη γεύση, και για καλό λόγο.
Σίλβα Δασκαλάκη Γρίφος 2018
Αυτό ήταν μια μεγάλη έκπληξη για μένα, συνήθως δεν μου αρέσει αυτό το είδος κρασιού. Οι γηγενείς ζύμες και οι αμφορείς παράγουν σχεδόν ώριμα, πυκνά, μαύρα και νόστιμα φρούτα. Είναι πολύ δημοφιλές.
Τρία επιδόρπια
Δουλοφάκης Ήλιος 2008
Ξηρό Λιάτικο που έχει περάσει δέκα χρόνια στο βαρέλι. Αποξηραμένα βερίκοκα και διάφορα πυρηνόκαρπα, ευχάριστη πυκνότητα και αντίστοιχα ευχάριστη οξύτητα.
Σίλβα Δασκαλάκη Αιμιλία 2010
Πλούσιο, με ωραία ξερά σύκα και πετιμέζια, επαρκής πυκνότητα και γευστικότητα.
Σκαλαρέα – Μπουτάρη, Ιούλιος 2008
Μπορούν να συγκριθούν με ένα καλό ενισχυμένο κρασί στο στυλ του Pedro Ximenez. Βγάζει την ελιά, ίσως λίγο πιο βαρελίσια, αλλά και πάλι ένα ωραίο και διαφορετικό δείγμα.
