Δεν περίμεναν απλώς τη χθεσινή πρωτόδικη απόφαση, που θα κλόνιζε την εμπιστοσύνη τους στο κράτος και τους θεσμούς. Από 23 Ιουλίου 2018 επιζώντες, εγκαυματίες και συγγενείς θυμάτων αυτήν Φονική πυρκαγιά στην ανατολική Αττική οι μαρτυρίες τους μοιράζονται ένα κοινό στοιχείο: μια αίσθηση αδικίας και οργής που δύσκολα ξεχνιέται. Υπήρχαν προσδοκίες όλα αυτά τα χρόνια. Δεν περίμεναν ότι το δικαστήριο θα γιατρέψει τις πληγές τους, αλλά πολλοί ήλπιζαν ότι ο κρατικός μηχανισμός θα διδάχτηκε από τα λάθη του και ότι η ευθύνη θα αναλάμβανε ή θα μοιραστεί. Ωστόσο, για άλλη μια φορά αρνήθηκαν.
«Η πιο δύσκολη στιγμή για μένα ήταν όταν η αγάπη της ζωής μου μεταφέρθηκε στο σπίτι από όπου τους έδειξα». Ο Γιώργος Καΐρης λέει «Κ»., κοιτάζοντας πίσω έξι χρόνια αφότου έχασε τη γυναίκα του σε πυρκαγιά. «Η δίκη ήταν μια φάρσα, ποιον μπορείς να εμπιστευτείς; Τώρα περίμενα ότι θα ήταν αυτό το αποτέλεσμα, αλλά πίστευα ότι το δικαστήριο θα ακολουθούσε τη φωνή του εισαγγελέα και δεν θα αθώωνε τους άλλους τρεις».
Τον περασμένο Φεβρουάριο, ο εισαγγελέας του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Αθηνών πρότεινε την καταδίκη εννέα από τους 21 κατηγορούμενους για την πυρκαγιά στο Μάτι, που σκότωσε 104 άτομα (θύματα της πυρκαγιάς είναι άλλα δύο άτομα που έχασαν τη ζωή τους μετά τη σύνταξη του κατηγορητηρίου). Χθες, το δικαστήριο έκρινε ένοχους έξι κατηγορούμενους, αφήνοντάς τους όλους πέρα από το χλωμό των ευθυνών στελέχη της τοπικής αυτοδιοίκησης. Σε ποινή φυλάκισης έως και 111 ετών καταδικάστηκαν πέντε πυροσβέστες, εκ των οποίων οι πέντε εκτίουν αυτήν την περίοδο την ποινή τους. Όλες οι ποινές υπόκεινται σε διαγραφή.
«Αισθάνομαι αφελής να σκεφτώ ότι υπάρχει μια μικρή πιθανότητα να αλλάξει κάτι μέχρι το τέλος», πρόσθεσε. λέει η «Κ» η 27χρονη επιζών Αφροδίτη Χατζηαναστασιάδη.. «Αυτή η απόφαση επιβεβαιώνει ότι είμαστε όλοι αναλώσιμοι και ότι 104 νεκροί είναι «διαχειρίσιμη ζημιά». «Ήθελα τα παιδιά μου να αισθάνονται πιο ασφαλή, αλλά αυτή η απόφαση ανταμείφθηκε με το να μην αναλαμβάνουν την ευθύνη», προσθέτει η μητέρα της Κατερίνα Μάλα.
Ωστόσο, η χθεσινή πρωτόδικη απόφαση δεν αρκεί για να εξηγήσει τι νιώθουν τα θύματα της πυρκαγιάς στο Μάτιου. Υπήρχαν και άλλες αναποδιές στην πορεία. Υπάρχει μακροχρόνια διαμάχη για το αν οι κατηγορούμενοι θα κατηγορηθούν για κακούργημα ή πλημμέλημα. Μέχρι και την τελευταία στιγμή, έστω και μετά από αίτημα του εισαγγελέα, κάποιοι περίμεναν μάταια πληροφορίες για το κατηγορητήριο να γίνει πιο αυστηρό.
Στα τέλη Οκτωβρίου 2022, στην αρχή της δίκης, οι πυρόπληκτοι ένιωσαν ξανά την έλλειψη κρατικής μέριμνας. Αν και έχουν περάσει τέσσερα χρόνια από τότε φονική πυρκαγιά, δεν υπήρχε οργάνωση ούτε στον τομέα της χωροταξικής ανάπτυξης. Το δωμάτιο που είχε αρχικά επιλεγεί στην αυλή της Ευελπίδων ήταν εντελώς ακατάλληλο. Δεν μπορούσε να φιλοξενήσει τους πολυάριθμους κατηγορούμενους ή τους δικηγόρους τους, τα μικρόφωνα δεν λειτουργούσαν, οι δικηγόροι δεν μπορούσαν να μπουν στην αίθουσα του δικαστηρίου και προσπάθησαν να ακούσουν από τα παράθυρα. «Δεν σεβάστηκαν ούτε τους μάρτυρες ούτε τα εγκαύματα. Προσπαθούν να παραβιάσουν την αξιοπρέπειά μας και να υποβαθμίσουν το γεγονός;». – είπε τότε ο κ. Καΐρης «Κ». Τελικά, η ακροαματική διαδικασία μεταφέρθηκε στην αίθουσα τελετών του Εφετείου.
Τον Δεκέμβριο του 2022, όταν μάρτυρες περιέγραψαν τις τρομερές στιγμές της ποινικής δίκης, εκπρόσωποι του κράτους προσπάθησαν να κατηγορήσουν τους εγκαυματίες στα διοικητικά δικαστήρια. Για να αποκρούσουν τις αγωγές αποζημίωσης, οι νομικοί σύμβουλοι του κράτους επέμειναν ότι οι ενάγοντες φταίνε κατά 99%. Δεν παραδέχθηκαν καμία αμέλεια ή λάθη της αστυνομίας στη ρύθμιση της κυκλοφορίας των οχημάτων και υποστήριξαν ότι τα θύματα «μπήκαν στην φλεγόμενη περιοχή με δική τους ευθύνη». ΚΑΙ Πυροσβεστική στη δήλωσή του, ζήτησε να βρεθεί ο ενάγων κατά 95% – ισχυρισμός που προβλέπεται στον Αστικό Κώδικα, αλλά χρησιμοποιείται συνήθως από δικηγόρους σε τροχαία ατυχήματα ή υποθέσεις εργασίας, όχι σε πυρκαγιά που σκότωσε δεκάδες ανθρώπους.
“Το περίμενα αυτό” Ο Άρης Χερουβείμ μιλάει για το αποτέλεσμα της δίκης, που έχασε στη φωτιά τη μητέρα, την αδερφή και τα δίδυμα ανίψια του. «Όταν παρακολουθείς όλες τις συναντήσεις, το συνειδητοποιείς. «Η απογοήτευση με συνόδευε κάθε μέρα που ήμουν στο δικαστήριο». Ωστόσο, όπως τονίζει, η ενοχή των έξι κατηγορουμένων, ανεξάρτητα από τις ποινές, είναι απόδειξη «ότι κάποιος έφταιγε, όχι «αδιέξοδα ή κακοκαιρία».
«Πάντα ελπίζεις μέχρι την τελευταία στιγμή ότι κάτι θα αλλάξει», λέει ο Fr Γιάννης Οικονομίδηςτου οποίου το σπίτι κάηκε. «Όμως όσο ρεαλιστής κι αν είσαι και όσο κι αν περίμενες αυτό που ακούσαμε, όταν συνειδητοποιείς πόσο εμπεριστατωμένη ήταν η δικαστική διαδικασία, σοκαρίζεσαι και απογοητεύεσαι».
Όπως και άλλα θύματα πυρκαγιάς, επιμένει ότι είναι και τα δύο Λιμάνι αλλά επίσης Αστυνομία δεν προσχώρησαν στο κατηγορητήριο από την πρώτη στιγμή, παρά τις παραλείψεις και τα λάθη τους εκείνη την ημέρα που οδήγησαν σε θάνατο ανθρώπων. Αυτές οι υποχρεώσεις υποδείχθηκαν από μάρτυρες, φαινόταν να αναγνωρίζονται από τους συμμετέχοντες στη δίκη, αλλά δεν ήταν το πρωταρχικό αντικείμενο του κατηγορητηρίου. «Αυτό που έγινε στο Μάτι δεν επηρεάζει μόνο την τοπική κοινωνία. Κάθε πολίτης πρέπει να αντιληφθεί ότι αυτό αφορά και τον ίδιο και το μέλλον των παιδιών του» τονίζει ο κ. Οικονομίδης.
«Μετά από όσα ακούστηκαν στην αίθουσα του δικαστηρίου όλο αυτό το διάστημα, περίμενα ότι θα υπήρχε πραγματική δικαιοσύνη», πρόσθεσε. λέει ο Νίκος Γιαννόπουλος, ο οποίος έχασε τη μητέρα του σε πυρκαγιά. «Πώς μπορεί το Oko να ονομαστεί η μεγαλύτερη εθνική τραγωδία σε καιρό ειρήνης και να είναι το αποτέλεσμα αυτής; Η απόφαση είναι ντροπιαστική».
