«Στρατιωτικές μονάδες της Εθνικής Φρουράς, υποστηριζόμενες από τεθωρακισμένα οχήματα μεταφοράς προσωπικού, επιτέθηκαν στο Προεδρικό Μέγαρο. Η Προεδρική Φρουρά, ενισχυμένη από μονάδες της Εφεδρικής Αστυνομίας, προέβαλε αντίσταση. (…) Από το ΡΙΚ που καταλήφθηκε από την Ε/Φ (Εθνοφυλακή), στους προαναφερθέντες. μεταδόθηκε η είδηση ότι ο Μακάριος ήταν νεκρός».
Κάπως έτσι ξεκινά το μυστικό Ημερήσιο Πληροφοριακό Δελτίο για την Κύπρο – Τουρκία KYP (Κεντρική Υπηρεσία Πληροφοριών) περιέγραψε το πραξικόπημα της κυβέρνηση της χούντας Ιωαννίδη εναντίον του Μακαρίου που έγινε στις 15 Ιουλίου 1974 και δημοσιοποιήθηκε χθες από Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών. Η ΕΥΠ αποχαρακτηρίζει για πρώτη φορά στην ιστορία της 58 μυστικές εκθέσεις που είχε ετοιμάσει η ηγεσία της μεταξύ 1ης Ιουλίου και 31ης Αυγούστου 1974, σε μια σπάνια κίνηση εξωστρέφειας για τη συμπλήρωση 50 χρόνων από την κυπριακή τραγωδία.
Τα δελτία περιγράφουν τηλεγραφικά την πολιτική κατάσταση στην Κύπρος ΚΑΙ Τουρκία και καλύπτουν χρονολογικά τις ημέρες πριν από την ανατροπή του Μακαρίου, τις ημέρες πριν και μετά την τουρκική εισβολή (Αττίλα 1 και 2) και τις πρώτες ημέρες της Μεταπολίτευσης. Το ενδιαφέρον βέβαια είναι ότι το πραξικόπημα περιγράφεται στο δελτίο της 16ης Ιουλίου, όχι την ημέρα που συνέβη και ότι δεν υπάρχουν δελτία την ημέρα της εισβολής (20 Ιουλίου) και τις δύο επόμενες μέρες.
Τα δελτία συμπληρώνουν το παζλ για μια κρίσιμη περίοδο στην ιστορία της Ελλάδας και της Κύπρου. Η «Κ» ζήτησε μια πρώτη εκτίμηση από δύο καταξιωμένους ιστορικούς, τον Τάσο Σακελλαρόπουλο και την Ευάνθη Χατζηβασιλείου.…
