Συγγραφέας: Σπύρος Δημητρέλης
Πριν λίγες μέρες αποκαλύφθηκε ο θάνατος του Αλεξέι Ναβάλνι. Ήταν η πιο χαρακτηριστική μορφή μάχης ενάντια στο καθεστώς Πούτιν. Η λέξη «καθεστώς» δεν χρησιμοποιήθηκε τυχαία ή αυθαίρετα. Έχουν περάσει 35 χρόνια από την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, την οποία ο ίδιος ο Πούτιν χαρακτήρισε ως τη μεγαλύτερη γεωπολιτική καταστροφή του 20ού αιώνα. Από αυτές, ο Πούτιν κυβερνά 24. Αυτό το πέτυχε παρακάμπτοντας διατάξεις του ρωσικού συντάγματος για το πολύ δύο θητείες και πετυχαίνοντας σημαντικές «εκλογικές νίκες» που προκάλεσαν επίσης μεγάλες αντιδράσεις στο εσωτερικό και στο εξωτερικό για νοθεία. Το ερώτημα, ακόμη κι αν εκλεγεί ο Πούτιν, είναι: είναι η σύγχρονη Ρωσία μια δημοκρατική χώρα; Η απάντηση είναι ένα πολύ απλό και μεγάλο «Όχι». Η εκλογική διαδικασία είναι μόνο μία από τις προϋποθέσεις για την ποιότητα της δημοκρατίας. Η ελευθερία του Τύπου, ο σεβασμός των πολιτικών και ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ελευθεριών, η ποιότητα και η ανεξαρτησία της δικαιοσύνης και οι θεσμικές αντισταθμίσεις στην εξουσία γενικότερα είναι άλλα στοιχεία που συνιστούν ένα ενιαίο σύνολο χαρακτηριστικών μιας αληθινής δημοκρατίας. Με αυτά τα κριτήρια, η Ρωσία του Πούτιν δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ως μια συνηθισμένη Δημοκρατία.
Δεν είναι τυχαίο ότι η Ρωσία του Πούτιν διατηρεί πολύ καλές σχέσεις συνεργασίας με αυταρχικά, απολυταρχικά και προσωποκρατικά καθεστώτα σε όλο τον κόσμο, όπως η Βόρεια Κορέα του Κιμ Γιονγκ Ουν, η Λευκορωσία του Λουκασένκο και η Τουρκία του Ερντογάν. Ένα κοινό χαρακτηριστικό όλων των παραπάνω είναι οι μεγάλες περίοδοι θητείας και η σταδιακή πολιτική ή φυσική –ή και τα δύο– εξόντωση των πολιτικών τους αντιπάλων.
Παρά τα παραπάνω, το καθεστώς του Πούτιν έχει ιδιαίτερη απήχηση στους δεξιούς και αριστερούς κύκλους της Ελλάδας. Από την άλλη, η δήθεν υπερπατριωτική δεξιά βρίσκει στη Ρωσία τη μνήμη του ορθόδοξου χριστιανού τσάρου και της «φυλής των ξανθών» που θα εφαρμόσουν την ψευδαίσθηση της πραγματοποίησης των ελληνικών εθνικών πόθων. Οι αριστεροί βλέπουν αυτό ως συνέχεια της κοιτίδας του υπαρκτού σοσιαλισμού και ελπίζουν για την πλήρη επιστροφή του σοσιαλιστικού παραδείσου. Θυμάμαι την επίσκεψη Τσίπρα-Λαφαζάνη στη Ρωσία και τις κωμικές εικόνες χειραψιών. Και φυσικά οι μηδενικές, αν όχι επιζήμιες, επιπτώσεις για τη χώρα. Και οι δύο κατηγορίες τροφοδοτούνται από ένα είδος αντιδυτικισμού που δεν έχει καμία λογική δικαιολογία στην ελληνική ιστορία. Αντίθετα, όποτε η χώρα έσπασε γέφυρες με τη Δύση, το έχει πληρώσει ακριβά σε πολλά επίπεδα. Δεν πρέπει να μας εκπλήσσει το γεγονός ότι το ίδιο βράδυ που πολλές ευρωπαϊκές πρωτεύουσες έμαθαν για τον θάνατο του Ναβάλνι, πραγματοποιήθηκαν αυθόρμητες και μαζικές συναντήσεις διαμαρτυρίας δημοκρατικών πολιτών μπροστά από τις ρωσικές πρεσβείες. Επίσης, δεν πρέπει να μας κάνει εντύπωση η αργοπορημένη (μόλις την περασμένη Δευτέρα) συγκέντρωση διαμαρτυρίας πολλών δεκάδων ατόμων μπροστά από τη ρωσική πρεσβεία στην Αθήνα. Αυτοί είναι άνθρωποι που προσπάθησαν να σώσουν την αξιοπρέπεια ολόκληρης της χώρας, η οποία είναι δημοκρατική, ανήκει στην Ευρώπη και ομολογεί τις ευρωπαϊκές αξίες για το σεβασμό του ανθρώπου και των δικαιωμάτων του. Όμως η αναιμική αντίδραση της ελληνικής κοινωνίας στην εξόντωση του Ναβάλνι έχει και τη δικαίωσή της. Ως παιδιά της Μεταπολίτευσης, όλοι μάθαμε πού βρισκόταν η Αμερικανική Πρεσβεία. Ξέρει κανείς τη ρωσική διεύθυνση;
