Συγγραφέας: Beth Kowitt
Ο Charlie Munger, ο επί χρόνια αντιπρόεδρος της Berkshire Hathaway που πέθανε την Τρίτη σε ηλικία 99 ετών, ήταν ήδη διάσημος για πολλά πράγματα – την επιχειρηματική του δεινότητα, τους χρησμούς του για επενδύσεις και τη ζωή, τη συνεχή παρουσία του ως βοηθός του Warren Buffett και δεξιός… ο μέσος που μετέτρεψε την Berkshire σε έναν επιτυχημένο και ισχυρό όμιλο.
Το τελευταίο, ωστόσο, δεν είναι απόλυτα ακριβές. Ήταν κάτι παραπάνω από το νούμερο 2: ήταν το απόλυτο και αναντικατάστατο άτομο (δεύτερη μπανάνα) δίπλα σε έναν ηγέτη σε μια επιτυχημένη οργάνωση. Δεν είναι ακριβώς το ίδιο.
Ο βασικός ρόλος της δεύτερης μπανάνας
Το 1991, ο σπουδαίος John Huey έγραψε ένα άρθρο για τον πρώην εργοδότη μου, το περιοδικό Fortune, με τίτλο «Τα μυστικά της μεγάλης δεύτερης μπανάνας». Μπήκα στο περιοδικό πολύ μετά τη δημοσίευση του άρθρου, αν και ήταν απαραίτητο να διαβάσουν όλοι οι νέοι συντάκτες και αρθρογράφοι. Σε αυτό, ο Huey εξηγεί τι σημαίνει να είσαι μία από τις «μεγάλες δεύτερες μπανάνες της αμερικανικής επιχείρησης»: «ανεξάρτητα στελέχη με ισχυρή θέληση που εγκατέλειψαν τη δόξα της κορυφαίας θέσης – το καθένα απέρριψε άλλες προσφορές για να γίνει CEO αλλού – αντί να αναζητούν πρακτικές διαχείριση μερικών από τις μεγαλύτερες, τις υψηλότερες επιδόσεις και τις πιο προκλητικές εταιρείες στον κόσμο».
Στην πραγματικότητα, οι δεύτεροι μπανάνες είναι οι ισότιμοι εταίροι του Διευθύνοντος Συμβούλου, όχι τα τσιράκια του. Δεν λαχταρούν -ή τουλάχιστον δεν θέλουν να δώσουν- τα φώτα της δημοσιότητας και δεν έχουν πραγματική φιλοδοξία να πάρουν μια μέρα την πρώτη θέση. Εκτός έκτακτης ανάγκης ή καταστροφής, ο Munger δεν θα δεχόταν ποτέ αυτόν τον τίτλο στο Berkshire. Πρώτον, ήταν επτά χρόνια μεγαλύτερος από τον Μπάφετ, ο οποίος κατέστησε σαφές ότι δεν σχεδίαζε ποτέ να αποσυρθεί. «Θα συνεχίσω να εργάζομαι μέχρι περίπου πέντε χρόνια μετά το θάνατό μου», είπε αστειευόμενος, «και έδωσα στα μέλη του διοικητικού συμβουλίου ένα ειδικό εργαλείο για να μπορούμε να παραμείνουμε συνδεδεμένοι».
Μέχρι που ξαναδιάβασα το άρθρο του Χιούι χθες το βράδυ, είχα ξεχάσει ότι ο Μπάφετ μιλούσε για τη σημασία του να έχεις μια δεύτερη μπανάνα. Εκείνη την εποχή, οι δύο μεγαλύτερες συμμετοχές του (Coca-Cola και Capital Cities/ABC) είχαν τέτοιους διευθυντές – και φυσικά είχε και τον Munger: «Πιστεύω ότι ένας σημαντικός αριθμός CEOs δεν θέλει το Νο. 2 τους, επειδή δεν είναι Είναι ωραίο να είσαι από πάνω, αν κανείς δεν είναι στο κάτω μέρος. Δεδομένου ότι ο Διευθύνων Σύμβουλος ελέγχει τελικά τη μοίρα του καθενός, το μεγαλύτερο πρόβλημά του είναι να αποφεύγει να του φέρονται σαν θεός. Δεύτερον, αποφεύγοντας να πιστεύει ότι ο ίδιος είναι θεός. Αυτός ήταν ένας τομέας όπου ο Munger διέπρεψε. Πάντα κρατούσε τον Μπάφετ προσγειωμένο. «Ο Τσάρλι λέει ότι ό,τι κάνω είναι ανόητο», είπε κάποτε ο Μπάφετ. «Αν μου πει ότι είναι πραγματικά ηλίθιο, ξέρω ότι είναι, αλλά αν μου πει απλώς ότι είναι ηλίθιο και δεν το κάνει, το θεωρώ θετική ψήφο».
Έλεγχος του εγώ
Ο Μούνγκερ σαφώς δεν ήταν υποστηρικτής, αλλά δεν ήταν ούτε αντίπαλος ούτε απειλή. Αντίθετα, τα δύο λειτουργούσαν συχνά ως παραγωγικά αντίβαρα, τόσο ιδεολογικά όσο και διαχειριστικά. Ο Μούνγκερ ήταν Ρεπουμπλικανός. Ο Μπάφετ είναι Δημοκρατικός. Ο Μούνγκερ ήταν απαισιόδοξος. Ο Μπάφετ είναι ένας αιώνιος αισιόδοξος. Ο Μάνγκερ ήταν πολύτιμος τύπος, ο Μπάφετ ήταν πολύτιμος τύπος. Ενώ ο Munger θα μπορούσε να είναι πιο άμεσος και σκληρός, ο Buffett είναι συνήθως πιο λεπτός. Αυτές οι διαφορές δεν ήταν σημεία διαφωνίας ή διαφωνίας, αλλά πεδίο συζήτησης και ανταλλαγής επιχειρημάτων κατά τις καθημερινές τηλεφωνικές συνομιλίες. Ήταν μια ρύθμιση που απαιτούσε και οι δύο να κρατούν υπό έλεγχο τον εγωισμό τους.
Ο θάνατος του Munger φαίνεται να σηματοδοτεί ότι η εποχή της δεύτερης μπανάνας μπορεί δυστυχώς να πλησιάζει στο τέλος της. Στον σημερινό υπερπολωμένο κόσμο, είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς μια συνεργασία στην οποία δύο άνθρωποι με τόσο διαφορετικές απόψεις θα μπορούσαν να δουν τις διαφορές τους ως πλεονέκτημα.
Αντίθετα, οι ηγέτες συχνά προσπαθούν να περιβάλλουν τους εαυτούς τους με ανθρώπους που σκέφτονται και συμπεριφέρονται ακριβώς όπως αυτοί. Αντί να μοιράζεται την εξουσία, η περίφημη πορεία προς την κορυφή φαίνεται να την εδραιώνει. Οι σύγχρονοι διευθύνοντες σύμβουλοι δεν θέλουν να ανησυχούν μήπως χρειαστεί να κοιτάξουν πάνω από τους ώμους τους, αλλά κάτι λείπει όταν δεν υπάρχει κανένας να πει στον αυτοκράτορα ότι έφυγε γυμνός.
Σε όλα τα μαθήματα ζωής και ηγεσίας με τα οποία ο Munger έφυγε από τον επιχειρηματικό κόσμο, ας προσθέσουμε ένα ακόμη: αν θέλετε πραγματικά να πετύχετε, αναζητήστε πρώτα τη δεύτερη μπανάνα.
Παραγωγή – Έκδοση – Επιλογή κειμένων (2019-2023): Γ.Δ. Παυλόπουλος
