«Οι επιστήμονες της NASA αποκαλύπτουν το 13ο ζώδιο».
«Η NASA δημιούργησε ένα μετάλλιο που μας προστατεύει από τον Covid-19».
Η μία από τις παραπάνω ειδήσεις είναι ψευδής και η άλλη είναι αληθινή. Φυσικά, αν είδατε αυτούς τους δύο τίτλους γρήγορα και χωρίς ιδιαίτερη προσοχή, όπως συμβαίνει καθημερινά σε συνεχή κύλιση, είχατε μια καλή ευκαιρία αφενός να τους θεωρήσετε αληθινούς, μόνο και μόνο λόγω της αυθεντίας που έχει η αναφορά στη NASA , ή δύο ψεύτικα, γιατί μιλάμε για… ταμπέλες και μενταγιόν.
Η NASA δεν ανακάλυψε ένα νέο ζώδιο, αλλά δημιούργησε ένα μενταγιόν που μας βοηθά να μην αγγίζουμε το πρόσωπό μας πολύ συχνά και έτσι μειώνει τον κίνδυνο μόλυνσης. Οι επισκέπτες της έκθεσης μπορούν να μάθουν για αυτά και πολλά άλλα νέα και πληροφορίες “Χωρίς ψέμα”, βρίσκεται στο υπόγειό του Ινστιτούτο Γκαίτε και δημιουργήθηκε σε συνεργασία μεταξύ του ινστιτούτου και της ουκρανικής οργάνωσης Kunsht.
Είναι μια διαδραστική έκθεση που θέλει να ενδιαφέρει τον θεατή γίνει «ανοσία» στην παραπληροφόρηση. Ακολουθώντας πρότυπα γνωστά σε όλους μας από την πανδημία, η έκθεση χωρίζεται σε: τέσσερις ενότητες, τα τρία πρώτα αποτελούν «νομικά υψηλά» (όπως και τα εμβόλια) να είναι στην τέταρτη που προσφέρει “αντίσταση” ενάντια στις ψεύτικες ειδήσεις και πληροφορίες – συγκεκριμένα παιχνίδια που μπορείτε να παίξετε Σε σύνδεση, Αν και είναι διαθέσιμα σε εννέα γλώσσες, πολλές από αυτές προέρχονται από τις χώρες των νότιων Βαλκανίων.
Το πρωί η έκθεση παρουσιάζεται με τη μορφή εργαστηρίων στα σχολεία, αλλά ένα απόγευμα του Δεκέμβρη ο Γκαίτε κάλεσε τους επισκέπτες στο «Fakeless»… με τους παππούδες τους. Σε “Φέρε τον παππού σου” Επειδή το εργαστήριο είχε πιασάρικο τίτλο, παρακολούθησαν μαθητές, δημιουργοί μιμιδίων, αλλά και άτομα ηλικίας περίπου 65-70 ετών που πιθανώς δεν γνωρίζουν ποια είναι η Billie Eilish ή η Dua Lipa – των οποίων τα βίντεο κλήθηκαν να αναγνωριστούν ως αληθινά ή βαθιά ψεύτικα – και Tinder, η μορφή του οποίου προσομοιώθηκε από ένα από τα παιχνίδια στα οποία ο χρήστης έπρεπε να κάνει κύλιση στην οθόνη αριστερά ή δεξιά ανάλογα με την αξιοπιστία της επικεφαλίδας του μηνύματος.
Οι συμμετέχοντες χωρισμένοι σε τυχαίες ομάδες κλήθηκαν να αλληλεπιδράσουν με εκθέματα/παιχνίδια/κουίζ στην έκθεση και στη συνέχεια φέρνουν ως «ρεπορτάζ» όσα κατέγραψαν από τη δίκη στο στρογγυλό τραπέζι και θα τα συζητήσουμε με τους υπόλοιπους.
Με βάση τις αρχές σας μη τυπική μάθηση, το εργαστήριο δεν προσπάθησε τόσο να «επανεφεύρει τον τροχό» όσο να διαμορφώσει επανειλημμένα και για να τονίσουμε πιο έντονα αυτό που οι περισσότεροι γνωρίζουμε ήδη για παράδειγμα, για τη σχέση μας με το κινητό τηλέφωνο. Αλλά αυτό που κάνει αμέσως καλύτερη εντύπωση είναι όταν σας ζητηθεί να συμπληρώσετε ένα ερωτηματολόγιο σχετικά με τη χρήση του κινητού σας τηλεφώνου και να συλλέξετε ένα αποτέλεσμα που βασικά δείχνει την εξάρτησή σου από αυτό. Ή συνομιλήστε σε κύκλο με χρήστες διαφορετικών ηλικιών «λάκκους» στους οποίους πέφτει κανείς όταν του ζητείται να επεξεργαστεί πληροφορίες ή ένα μήνυμα με μεγάλη ταχύτητα και άρα ουσιαστικά το βλέπει διαγώνια.
Παγίδες
Διαβάζουμε όλα τα μηνύματα μέχρι το τέλος; Ή μήπως μερικές φορές τα μοιραζόμαστε με φίλους μετά από μια γρήγορη ματιά; Αναγνωρίζουμε τα τρολ και τους θεωρητικούς συνωμοσίας, αλλά δεν μπορούμε να ξεχωρίσουμε εύκολα πώς Η οικογένεια είναι μια από τις κύριες πηγές παραπληροφόρησης, ακριβώς επειδή ενστικτωδώς τείνουμε να δεχόμαστε πιο άκριτα αυτά που μας λένε οι άνθρωποι που εμπιστευόμαστε και αγαπάμε; Μπορεί να πιστεύουμε ότι αναγνωρίζουμε την τεχνητή νοημοσύνη με γυμνό μάτι, αλλά αν δούμε πολλά άγνωστα πρόσωπα στη σειρά, Θα μπορούμε να διακρίνουμε ποια είναι πραγματικά προϊόντα και ποια τεχνητή νοημοσύνη;
Επιπλέον, το εργαστήριο «Fakeless» έχει μειώσει την εμπιστοσύνη που μπορεί να έχουν ορισμένοι λόγω της «βαριάς» χρήσης τεχνολογίας (είναι ενδιαφέρον ότι οι ηλικιωμένοι επεξεργάζονταν τις πληροφορίες πιο προσεκτικά και κριτικά), αλλά και υπερβολική πίστη στη γνώση του.
Ένα από τα βασικά ευρήματα ήταν ότι όλοι, ανεξαρτήτως ηλικίας και καταγωγής, τείνουμε να κρίνουμε τη σημασία της πληροφορίας με βάση αυτά που γνωρίζουμε, αλλά κυρίως αυτά που δεν γνωρίζουμε, που μπορεί να οδηγήσει σε βιαστικά και λανθασμένα συμπεράσματα. «Μα μια αγιογραφία για τα ψάρια; Αυτό δεν μπορεί να είναι αλήθεια», ήταν η άμεση αντίδραση στο σχετικό μήνυμα που παραδόθηκε μέσω tweet και οι συμμετέχοντες κλήθηκαν να προσδιορίσουν μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα αν ήταν αληθινό ή ψευδές. Ωστόσο, αυτή είναι μια ουκρανική παράδοση και η είδηση ήταν αληθινή. Οι περισσότεροι από εμάς δεν γνωρίζαμε την ουκρανική λαογραφία, αλλά η «παραξενιά» της είδησης ήταν αρκετή για να την κάνει να φαίνεται ψεύτικη (λάθος).
Η λέξη κλειδί χάρη στην οποία μπορούμε να γίνουμε καλύτεροι καταναλωτές και κριτές του περιεχομένου που μας ξεπερνά σε καθημερινή βάση είναι επίγνωση, όπως τόνισε και ο υπεύθυνος του εργαστηρίου Ησαΐας Κιόιλογλου. Σήμερα, είναι αδύνατο να μην υπάρχει ψηφιακό αποτύπωμα ή να κατακλυζόμαστε από αλγοριθμικές πληροφορίες. Υπάρχουν πολλά μέτωπα διαρροής, η ταχύτητα είναι υψηλή και η τεχνολογία είναι ανεξέλεγκτη. Και είναι εντάξει να το αποδεχτούμε αρκεί να το γνωρίζουμε. Ναι, οι εταιρείες θα τα χρησιμοποιήσουν μπισκότα Και εμείς, αν κάνουμε κύλιση λίγο νυσταγμένα, μπορεί να κάνουμε κλικ σε έναν “ύποπτο” σύνδεσμο χωρίς καν να το καταλάβουμε.
Το ερώτημα είναι τι κάνουμε μετά με αυτό. Και εμείς και οι παππούδες μας.
Η έκθεση «Fakeless» θα είναι ανοιχτή στο Goethe Institut έως τις 2 Φεβρουαρίου. Τα εργαστήρια «Φέρε τον παππού σου» θα επαναληφθούν τον Ιανουάριο.
