Στις ταινίες ο κατάσκοπος είναι συνήθως άντρας… υπεράνω υποψίας. Στην πραγματική ζωή, θα μπορούσε ακόμη και να είναι ολυμπιονίκης ή μέλος μιας αθλητικής ομάδας.
Δεκάδες πρωταθλητές έχουν κατά καιρούς στρατολογηθεί από τις μυστικές υπηρεσίες και, χάρη στο παγκόσμιο διαβατήριο που παρέχει ο αθλητισμός, έχουν ενεργήσει -ή ενεργούν- ως πράκτορες με κατασκοπευτικές ικανότητες που θα ζήλευε ακόμα και ο… Τζέιμς Μποντ.
Ήταν ένας από τους παλαιότερους αθλητές που είχε γραμμένη τη λέξη «κατάσκοπος» δίπλα στα μετάλλιά του Πιοτρ Σοκόλοφ. Ο υπολοχαγός της Ρωσικής Αυτοκρατορίας έπαιξε σε ποδοσφαιρικές ομάδες της Αγίας Πετρούπολης και το 1912 αγωνίστηκε με την εθνική ομάδα της χώρας του στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Στοκχόλμης.
Μετά τη Ρωσική Επανάσταση, ήρθε σε ρήξη με το σοβιετικό καθεστώςστρατολογήθηκε από τη βρετανική μυστική υπηρεσία (MI6) και έγινε κατάσκοπος.
Μετακόμισε στη Φινλανδία επειδή η χώρα ήταν κοντά στην ΕΣΣΔ. και με αυτόν τον τρόπο η Βρετανία μπόρεσε να αποσπάσει πληροφορίες. Έγινε βοηθός του Νικολάι Μπουνάκοφ, επικεφαλής της βρετανικής υπηρεσίας πληροφοριών στη Φινλανδία, και εκπαίδευσε πράκτορες για να διεισδύσουν στην ΕΣΣΔ.
Συμμετείχε ο παλιός αθλητής Χειμερινός Πόλεμος (ο πόλεμος της Σοβιετικής Ένωσης με τη Φινλανδία) με τις αμυντικές ένοπλες δυνάμεις του σκανδιναβικού κράτους, καθώς και στον πόλεμο συνέχισης (η σύγκρουση της Φινλανδίας και της Γερμανίας με την ΕΣΣΔ). Μάλιστα, κατά την πολιορκία του Λένινγκραντ, αποστολή του ήταν να καταλάβει το μέρος όπου βρίσκονταν τα γραφεία και τα αρχεία της NKVD (υπηρεσία κρατικής ασφάλειας της ΕΣΣΔ), αλλά αυτό δεν επετεύχθη.
Η δράση του πρώην ποδοσφαιριστή ήταν… κόκκινο πανί για τους Σοβιετικούς και η σοβιετική αντικατασκοπεία συμμετείχε σε ένα ατελείωτο ανθρωποκυνηγητό που θα μπορούσε να ήταν ένα σενάριο ταινίας για να τον εξοντώσει. Ο Σοκόλοφ κατάφερε να δραπετεύσει στη Σουηδία. Άλλαξε το όνομά του σε Peter Sachlin και επέλεξε ως τόπο διαμονής του τη Στοκχόλμη, την πόλη όπου έπαιξε στους Ολυμπιακούς Αγώνες ως ποδοσφαιριστής. Πέθανε το 1970.
Στίβος και Επιχειρήσεις “Αεροδυναμική”
Έχει τη δική του ιστορία και στα… κατασκοπευτικά παιχνίδια Ντέιβιντ Σάιμ, ασημένιος Ολυμπιονίκης της Ρώμης στα 100 μ. Ο Σιμέ ξεκίνησε να παίζει ποδόσφαιρο, αλλά η ταχύτητά του τον οδήγησε στον στίβο. Το 1956, λόγω τραυματισμού, δεν πήρε μέρος στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Μελβούρνης, αλλά το 1960 πήγε στη Ρώμη.
Σύμφωνα με το βιβλίο του δημοσιογράφου David Maraniss “Ρώμη 1960: Οι Ολυμπιακοί Αγώνες που άλλαξαν τον κόσμο”Η CIA στρατολόγησε τον Sime για να δελεάσει τον άλτη εις μήκος και τον Ολυμπιονίκη Igor Ter Hovhannesianian να αυτομολήσει στις ΗΠΑ.
Κατά τη διάρκεια συναντήσεων με άλλους πράκτορες στη Ρώμη, ο Hovhannesian φοβόταν ότι τον παρακολουθούσε η KGB και δεν διέφυγε. Το συγκεκριμένο έργο είχε την κωδική ονομασία «Αεροδυναμική» και αφορούσε, μεταξύ άλλων, άνθρωποι από το Βατικανό, πράκτορες με κωδικές ονομασίες όπως ο Mr. Wolf και αθλητές, ενώ αρχηγός ήταν ο Ουκρανός Mykola Lebed, ο οποίος για λογαριασμό της American Profit Society παρήγαγε και διένειμε αντισοβιετικά κείμενα στην Ουκρανία.
Η ομάδα Lebed είχε στόχο να πείσει τους Ουκρανούς αθλητές της ΕΣΣΔ. άδεια. Πήραν συνεντεύξεις από 155 Σοβιετικούς αθλητές, δημοσιογράφους και αξιωματούχους, αλλά το μόνο που κατάφεραν ήταν να συλλέξουν διευθύνσεις στην Ουκρανία όπου μπορούσαν να σταλούν βιβλία όπως το Animal Farm του George Orwell.
Η ομάδα των Αμερικανών αθλητών που στρατολογήθηκε από τη CIA για την Επιχείρηση Αεροδυναμική περιελάμβανε έναν χρυσό Ολυμπιονίκη στο άλμα επί κοντώ Ντον Μπραγκ. Μαζί του ήταν ο ακοντιστής Αλ Καντέλο, ο οποίος αργότερα εντάχθηκε στο Σώμα Πεζοναυτών των Ηνωμένων Πολιτειών.
Ο Ξιφομάχος και η Γέφυρα των Κατασκόπων
Έγραψε το όνομά του με χρυσά γράμματα Jerzy Pawłowski και στον αθλητισμό, αλλά και στην κατασκοπεία. Ο γοητευτικός ξιφομάχος και κάτοχος έξι ολυμπιακών μεταλλίων (1-3-1) το 1967 αναγνωρίστηκε από τη Διεθνή Ομοσπονδία Ξιφασκίας ως ο μεγαλύτερος ξιφομάχος όλων των εποχών. Στα μέσα της δεκαετίας του 1970, καταδικάστηκε από στρατοδικείο της Βαρσοβίας σε 25 χρόνια φυλάκιση και δήμευση περιουσίας επειδή κρίθηκε ένοχος για κατασκοπεία για μια ανώνυμη χώρα του ΝΑΤΟ.
Pavlovki θεωρήθηκε διπλός πράκτορας (τόσο η CIA όσο και οι πολωνικές μυστικές υπηρεσίες) και απογυμνώθηκαν από κάθε παράσημο. Μετά από δέκα χρόνια αφέθηκε ελεύθερος, και όταν τον πήγαν να τον ανταλλάξουν με το λεγόμενο Το Glienicke Spy Bridge, αρνήθηκε να τη διασχίσει, ισχυριζόμενος ότι ήταν Πολωνός πατριώτης.
Σύμφωνα με το περιοδικό Truth and Life, ο ξιφομάχος ήταν κατάσκοπος από το 1955 και είχε την αποστολή να ανακαλύψει ποιοι αθλητές σκέφτονταν να αυτομολήσουν και ποιοι υποστήριζαν το Ισραήλ στον πόλεμο στη Μέση Ανατολή.
Τένις, κατασκοπεία και απόπειρα δολοφονίας
Όχι όμως μόνο οι άνδρες αθλητές επέλεξαν… διπλό ρόλο. Στον σύγχρονο αθλητισμό υπάρχουν και γυναίκες που στρατολογούνται από τις μυστικές υπηρεσίες. Για κάποιους, όπως αυτή Alicja Marmur, έγινε γνωστό. Για κάποιους άλλους όχι.
Η όμορφη 18 φορές πρωταθλήτρια Grand Slam αποκάλυψε στην μεταθανάτια αυτοβιογραφία της ότι ήταν κατάσκοπος.
Η ζωή της, όπως την περιέγραψε, μοιάζει με ταινία. Της ανατέθηκε να δημιουργήσει μια σχέση με έναν Ελβετό τραπεζίτη προκειμένου να αποκτήσει πρόσβαση στα οικονομικά των Ναζί.
Η επιχείρηση ήταν επιτυχής, αλλά όταν προσπάθησε να δραπετεύσει, ένας πράκτορας των Ναζί την πυροβόλησε στην πλάτη. Υποβλήθηκε σε χειρουργική επέμβαση και επέζησε.
Τόσο η κατασκοπευτική αποστολή της τενίστριας όσο και ο τραυματισμός της καλύπτονται από μυστήριο. Μετά τον θάνατό της έγιναν πολλές έρευνες, αλλά δεν βρέθηκε Ελβετός τραπεζίτης.
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ορισμένοι εικάζουν ότι ο μυστηριώδης άνδρας ήταν υψηλόβαθμος Ναζί, αλλά ο Μάρμπλ δεν ήθελε το όνομά του να συνδεθεί με το δικό της, ακόμη και μετά τον θάνατό της.
Αθλητισμός, κατασκοπεία και μια σειρά από συναρπαστικές, αλλά και επικίνδυνες ιστορίες. Και στον σύγχρονο αθλητισμό, με τα πολλά εκατομμύρια και τις γεωπολιτικές αλλαγές, υπάρχουν αθλητές που παίζουν διπλούς ρόλους. Μερικά από αυτά θα αποκαλυφθούν από μελλοντικούς ιστορικούς. Κάποια άλλα θα παραμείνουν άγνωστα, όπως θα έπρεπε να είναι ένας αποτελεσματικός παράγοντας.
