Μανώλης Καζαμίας
“Αδρανής”
Αναθήματα στους δρόμους της Ελλάδας
Έκδοση Kazco, σελ. 287
Ο Μανώλης Καζαμίας, άνθρωπος πολλών προσώπων, επιχειρηματίας και ταυτόχρονα αφοσιωμένος στην καταγραφή του κόσμου του μέσα από ντοκιμαντέρ και φωτογραφίες από τα νιάτα του μέχρι σήμερα, μας δίνει ένα πυκνό έργο που είναι αποτέλεσμα πολυετών παρατηρήσεων στο Ελληνικός χώρος.
Είναι ένας πλούσιος και εκτενής δίσκος της νέας του δουλειάς, με τίτλο «The Independent» και με ερμηνευτικό υπότιτλο: «Γάμοι στους δρόμους της Ελλάδας». Είναι ταυτόχρονα ένα έργο αυθόρμητο, με δεκάδες φωτογραφίες σε αμέτρητες θεματικές εκδοχές, και ταυτόχρονα ένα σεμνό και εύθραυστο έργο που προσεγγίζει το θέμα του με χαρά. Χιλιάδες γάμοι προσκυνητών, σε μια αφάνταστα απρόβλεπτη και διαχρονική διασπορά σε όλη την επικράτεια της Ελλάδας, αποτελούν μια διαφορετική πολιτιστική χλωρίδα του τόπου μας, μια συγκεκριμένη σύνδεση με τον ψυχισμό των Ελλήνων ανά τους αιώνες.
Αυτά τα άδυτα που όλοι έχουμε δει σε κάθε γωνιά της χώρας έρχονται σε κάθε μορφή που μπορεί κανείς να φανταστεί, όλα εστιασμένα σε μια ανάγκη που υπαγορεύει την παρουσία τους. Αυτές οι μικρές αρχιτεκτονικές μνήμης δημιουργούν ακόμα περισσότερα συναισθήματα όταν ξεχνιούνται και εγκαταλείπονται.
Ο Μανώλης Καζαμίας όργωσε όλη την Ελλάδα. Οι ηχογραφήσεις του είναι πλούσιες σε συναισθήματα και ισορροπημένη αισθητική αρμονία. Στις βουνοπλαγιές της ηπειρωτικής Ελλάδας ή στις ακτές του Αιγαίου, τα προσκυνήματα παραπέμπουν σε κάτι πνευματικό και εσωτερικευμένο. Λειτουργούν με συνέπεια μέσα από μια κοινή κατανόηση του πένθους. Στέκονται ως αυτοσχέδια μνημεία της λαογραφίας του ιερού.
Ο δίσκος περιλαμβάνει εξαιρετικές εισαγωγές (από τον Robert McCabe, τον Θεόδωρο Παπαγιάννη και φυσικά τον ίδιο τον δημιουργό, ο οποίος σημειώνει ότι προσπαθεί να ηχογραφήσει αυτούς τους όρκους εδώ και 25 χρόνια). Ωστόσο, το κείμενο του αξέχαστου αρχαιολόγου και ανθρώπου που κατάλαβε βαθιά αυτόν τον τόπο, Πέτρου Θέμελη, προσθέτει μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα διάσταση στην αρχαιότητα.
«Μόνο η ειδική και έντονα συναισθηματικά φορτισμένη αντιμετώπιση του θανάτου στην παιδική ηλικία και στην ανώρητη νεότητα από τις κοινωνίες της κλασικής και ελληνιστικής Ελλάδας μπορεί να συγκριθεί κατ’ αναλογία με τον τρόπο με τον οποίο η σύγχρονη ελληνική κοινωνία αντιμετωπίζει τον ξαφνικό, πρόωρο θάνατο μελών της οικογένειας όλων των ηλικιών. και σίγουρα ιδιαίτερα των παιδιών που εμπλέκονται στα πιο συνηθισμένα τροχαία ατυχήματα» γράφει στην εισαγωγή ο αείμνηστος Πέτρος Θέμελης. «Οι αρχαίοι μας πρόγονοι δεν έχτισαν υπέργεια ιερά, αλλά πέτρινες επιτύμβιες στήλες ή εντυπωσιακά μαρμάρινα μνημεία με ανάγλυφες ή εντελώς ανάγλυφες εικόνες των νεκρών παιδιών τους με πήλινες κούκλες στην αγκαλιά, ξύλινα άλογα ή αγαπημένα σκυλιά και πουλιά κοντά».
Και είναι αυτή η φανταστική, αόρατη γραμμή που στεφανώνει τον πρόωρο και πρόωρο θάνατο που σχετίζεται με αυτή τη συγκεκριμένη κατάσταση της ελληνικής πορείας προς το Θείο. Ο Μανώλης Καζαμίας είναι ένας άνθρωπος με πολλές αναφορές (γεννήθηκε το 1956 στο Νταρ ες Σαλάμ της Τανζανίας, όπου πέρασε τα παιδικά του χρόνια) και με τη δουλειά του οδηγεί το βλέμμα μας στην ουσία μέσα από το εύρος του βλέμματος, αλλά και την οικονομία μακριά. . Κάποιες φωτογραφίες έχουν ιδιαίτερη δύναμη πρότασης, ο δημιουργός απομακρύνεται διακριτικά και αναδεικνύεται η ιερότητα του θέματος.
