ΑΓΗΣ ΠΕΤΑΛΑΣ
Κυμίλη, το νησί των ευκαιριών
εκδ. Εστία, σελ. 272
Ο επιστήμονας θα κάνει μια παρουσίαση για τα Κύμηλα, ένα νησί του Αιγαίου Πελάγους, διάσημο για το δάσος τάλερ. Η παρουσίασή του θα γίνει στο πλαίσιο συνεδρίου για την κοινωνική γεωγραφία των νησιών, που θα πραγματοποιηθεί σε κατοικία που βρίσκεται στη μέση της υπαίθρου της Τοσκάνης. Αν και ο ίδιος ο Mirandolus Hall νιώθει απέχθεια για τη «μετριότητα» της ακαδημαϊκής κοινότητας, παίρνει στα σοβαρά το καθήκον του να παρουσιάσει την Cyla ως ένα σπάνιο νησί, τόσο φανταστικό όσο μια ουτοπία. Στην πρώτη σελίδα, έχουν περάσει αρκετές μέρες από το τέλος του συνεδρίου και ο Mirandolus Hall ή Greekmam Hope θυμάται τα γεγονότα που προηγήθηκαν της άφιξής του στην Τοσκάνη. Από τη σκοπιά του, οι αναμνήσεις των παιδικών διακοπών στα Κύμηλα είναι συνυφασμένες με αναγνώσεις για ένα παραδεισένιο νησί.
Φυσικά, η Κυμίλη είναι δικαιολογία. Ο Άγης Πεταλάς (γεν. 1978) φαντάζεται το έδαφος της Αρκαδίας μόνο και μόνο για να δείξει ότι κάθε ουτοπία δεν είναι παρά μια ψευδαίσθηση. Ο ήρωας ταλαντεύεται ανάμεσα σε ψηλά και χαμηλά. Είναι η επιτομή ενός άνδρα της Αναγέννησης, του εκλεκτού παιδιού του Λεονάρντο ντα Βίντσι. Ο πολιτισμός είναι το λίκνο του. Πριν φτάσει στην Τοσκάνη, περιόδευσε στην Ιταλία, υποφέροντας από «μια ανεξιχνίαστη, αν και οξεία, κρίση νοσηρής κατάθλιψης». Ως εκ τούτου, ενώ βρισκόταν στη Μπολόνια, επισκέφτηκε μια μακάβρια έκθεση μουσείου, η οποία παρουσίαζε μακάβιες απεικονίσεις της ανθρώπινης παθολογίας. Συντετριμμένος από το σκισμένο εσωτερικό του, μετακομίζει στο παλάτι στη Μάντοβα, όπου μένει έκπληκτος από τα υπέροχα ζωγραφισμένα διακοσμητικά. Αυτό που είδε στις άσχημες οροφές του παλατιού ήταν ένα γιγάντιο αποτύπωμα θεϊκής εξουσίας και συντριπτικής δύναμης. Η αιώνια αντινομία της ύπαρξης, ο ανταγωνισμός ανάμεσα στο θνητό και το ουράνιο, τον συνθλίβει. Και μετά αρχίζει να κοιτάζει τις σημειώσεις του για την Κυμίλα.
Στο μυθιστόρημα του Ζαν Σετιέν, εμφανίστηκε ένας Κομπογιαννίτης που φύτεψε ένα δάσος σαν πιάτο στο κεφάλι του πρίγκιπα. Ο Πιερ Κάρμο, ένας άθεος ιερέας με άναρχο πνεύμα, παθιασμένος με τη ρητορική, αναζωπυρωμένος από το φωτοστέφανο της Γαλλικής Επανάστασης, κάλεσε το ποίμνιό του να μετακομίσει στα Κύμηλα. Ένας θεοσεβούμενος ριζοσπάστης του Αγγλικού Εμφυλίου Πολέμου πρότεινε τον Cimile ως τον ιδανικό φάλαγγα. Από την άλλη πλευρά, μια επιχειρηματική ιδιοφυΐα που προοριζόταν να πετύχει στη Silicon Valley, προνοητική στην κουλτούρα του ξύπνιου, είδε, υπό την επίδραση ενός παραισθησιογόνου ονείρου, την υπόσχεση της Εδέμ σε ένα νησί που ονομάζεται Κυμίλη.
Οι παρεκβάσεις του Πεταλά για την Κυμήλα είναι ατελείωτες, συνθέτοντας μια ύφανση αυτόνομων μυθοπλασιών με επαναλαμβανόμενο μοτίβο του απελπιστικού τίποτα του ανθρώπου μπροστά στις υπέροχες ψευδαισθήσεις του. Χρησιμοποιώντας πνευματώδεις απεραντολογίες και σοφιστικές αλχημείες, ο συγγραφέας παρασύρει τους χαρακτήρες σε πλατωνικές φιλοσοφικές διαμάχες με ένα φιτίλι από αντιφάσεις. Στο τέλος του νοητικού του ταξιδιού, ο ήρωας καταλήγει σε ένα διαμέρισμα της δεκαετίας του 1980, που είναι μια έκθεση μουσείου που θυμίζει αυτή την παλιά «κακή γεύση».
Έχουν περάσει σχεδόν δέκα χρόνια από τότε που έγραψα για το πρώτο βιβλίο του Πεταλά. Αυτή είναι η τρίτη φορά. Και στις τρεις περιπτώσεις, ο θαυμασμός μου για την κουλτούρα του και την ανατρεπτική του μυθοπλασία εξισορροπείται από τον αμετανόητο ναρκισσισμό. Είναι αναμφίβολα εξαιρετικό ως προς τη σύνθεση, και αντιμετωπίζει κάθε επεισόδιο της πλοκής με περίσσεια φαντασίας και ειρωνείας. Ωστόσο, νιώθω ότι αισθάνεται την ανάγκη να τονίσει πόσο καταπληκτικός είναι σε κάθε σελίδα, ειδικά στην απεχθή φιλοσοφική ασυναρτησία με το βαρύ λεξιλόγιό τους. Ένα καλό βιβλίο δεν χρειάζεται τη φροντίδα ενός τόσο έξυπνου συγγραφέα.