Οι φορολογικοί συντελεστές στην Ευρώπη έχουν μειωθεί κατά 55% τα τελευταία 43 χρόνια, συγκεκριμένα από το 1980 έως σήμερα. Οι κυρίαρχες τάσεις στις ευρωπαϊκές χώρες είναι η διατήρηση χαμηλών επιτοκίων για τη στήριξη των επιχειρήσεων που προκύπτουν από τις κρίσεις των τελευταίων ετών. Το μέσο ποσοστό μειώθηκε περισσότερο στην Ευρώπη, από 44,6% κατά μέσο όρο το 1980 σε 19,92%.
Ωστόσο, οι φορολογικοί συντελεστές των επιχειρήσεων έχουν αλλάξει φέτος. Σε 6 από αυτά τα ποσοστά αυξήθηκαν, όπως στην Τουρκία, που έφτασε το 25% από 23%, αλλά και στο Ηνωμένο Βασίλειο, όπου το Brexit φαίνεται να προκάλεσε αύξηση των ποσοστών από 19% σε 25%.
Αντίθετα, η χώρα μας είναι σταθερή από το 2019. Ο συντελεστής φορολογίας εισοδήματος επιχειρήσεων παραμένει στο 22% και παρόλο που η κυβέρνηση ανακοίνωσε την περαιτέρω μείωσή του, συγκεκριμένα στο 20%, κατά τη διάρκεια της πανδημίας αποφασίστηκε να στηριχτούμε μειώνοντας το μη μισθολογικό κόστος. Με αυτόν τον τρόπο μειώθηκαν τα ασφάλιστρα, γεγονός που αφενός ανακούφισε τους επιχειρηματίες και αφετέρου αύξησε τους μισθούς των εργαζομένων. Να σημειωθεί ότι μέχρι το 2018 οι επιχειρηματίες φορολογούνταν με συντελεστή 29%, ενώ ο φόρος επί των κερδών ήταν 10%.
Σύμφωνα με μελέτη του Tax Foundation, που εξέτασε τους φορολογικούς συντελεστές σε όλες τις χώρες, η Νότια Αμερική έχει τον υψηλότερο μέσο εταιρικό φορολογικό συντελεστή από όλες τις περιοχές, με 28,38%. Με τη σειρά της, η Ασία έχει τον χαμηλότερο μέσο συντελεστή εταιρικού φόρου από όλες τις περιφέρειες στο 19,8%.
Ωστόσο, η ανάλυση των δεδομένων δείχνει ότι οι βιομηχανικές χώρες έχουν υψηλότερους εταιρικούς φορολογικούς συντελεστές από τα μικρότερα κράτη. Στον όμιλο G7, που αποτελείται από τις επτά πλουσιότερες χώρες στον κόσμο, ο μέσος συντελεστής εταιρικού φόρου είναι 27,18% και ο σταθμισμένος μέσος συντελεστής είναι 26,68%. Οι χώρες μέλη του ΟΟΣΑ έχουν μέσο νόμιμο συντελεστή εταιρικού φόρου 23,73% και σταθμισμένο συντελεστή ΑΕΠ 26,16%.
Από τις 225 χώρες που συμμετείχαν στην έρευνα, οι 141 έχουν φορολογικούς συντελεστές 25% ή λιγότερο, ενώ ο παγκόσμιος μέσος συντελεστής είναι 22,27%. Η λίστα των 20 χωρών με τους υψηλότερους εκ του νόμου φορολογικούς συντελεστές εταιρικού εισοδήματος -δηλαδή πάνω από 30% – καλύπτει σχεδόν κάθε περιοχή, συμπεριλαμβανομένων δύο ευρωπαϊκών: της Μάλτας – 35% και της Πορτογαλίας – 31,5%.
Υπάρχουν όμως και φορολογικοί παράδεισοι. Σε 20 χώρες, τα επιχειρηματικά ποσοστά κυμαίνονται από μηδέν έως πολύ χαμηλά. Εννέα χώρες έχουν ποσοστά 10%, εκ των οποίων οι πέντε είναι ευρωπαϊκές χώρες (Ανδόρα, Βοσνία-Ερζεγοβίνη, Βουλγαρία, Κόσοβο και ΠΓΔΜ). Τα μόνα δύο μέλη του ΟΟΣΑ που εκπροσωπούνται μεταξύ αυτών των 20 χωρών είναι η Ουγγαρία και η Ιρλανδία. Η Ουγγαρία μείωσε τον εταιρικό της φόρο από 19% σε 9% το 2017, ενώ η Ιρλανδία έχει εφαρμόσει συντελεστή 12,5% από το 2003.
Ταυτόχρονα, περίπου 140 χώρες έχουν συμφωνήσει σε έναν ελάχιστο παγκόσμιο φόρο 15% ως μέρος της Παγκόσμιας Φορολογικής Συμφωνίας του 2021 που συντονίζει ο ΟΟΣΑ.
Σημειώνεται ότι στα τέλη του 2022 η ΕΕ εξέδωσε οδηγία και όλα τα κράτη μέλη δεσμεύτηκαν να εφαρμόσουν τους κανόνες της ΕΕ. Τα κράτη μέλη καλούνται να εφαρμόσουν αυτούς τους κανόνες έως τις 31 Δεκεμβρίου 2023, αλλά ορισμένα δεν αναμένεται να τηρήσουν την προθεσμία, ενώ η Εσθονία, η Λετονία, η Λιθουανία, η Μάλτα και η Σλοβακική Δημοκρατία έχουν ήδη ανακοινώσει την πρόθεσή τους να αναβάλουν την εφαρμογή των κανόνων σε μεταγενέστερη ημερομηνία όπως αυτό επιτρέπεται από την Οδηγία υπό ορισμένες προϋποθέσεις.
Μέσος όρος στην Ελλάδα
Η χώρα μας κατατάσσεται στο μέσο επίπεδο ως προς τον φορολογικό συντελεστή στα εταιρικά κέρδη (22%), αντίθετα διατηρεί τον χαμηλότερο φορολογικό συντελεστή στα μερίσματα. Φυσικά, ορισμένες χώρες έχουν ιδιαίτερα χαμηλούς εταιρικούς φορολογικούς συντελεστές 10-12,5%, άλλες χώρες έχουν μεγάλες υπερβολικές δαπάνες και άλλες έχουν εισαγάγει φόρους εταιρειών και μερισμάτων για να προσελκύσουν επενδύσεις.
Σύμφωνα με το Tax Foundation, η Ιρλανδία έχει τον υψηλότερο ανώτατο φορολογικό συντελεστή μερισμάτων μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών του ΟΟΣΑ με 51%. Ακολουθούν η Δανία και το Ηνωμένο Βασίλειο με 42% και 39,4% αντίστοιχα.
Ωστόσο, η Ιρλανδία και η Κύπρος είναι μαγνήτες για τις επιχειρήσεις, επιβάλλοντας το ίδιο ποσοστό 12,5%, που είναι ένα από τα χαμηλότερα μεταξύ των χωρών της ευρωζώνης και ένα από τα χαμηλότερα στην Ευρώπη. Στην Κύπρο, δεν επιβάλλονται φόροι σε πληρωμές μερισμάτων ή τόκων και τα κέρδη από την πώληση τίτλων (συμπεριλαμβανομένων των μετοχών) απαλλάσσονται από όλους τους φόρους
Η Εσθονία και η Λετονία είναι οι μόνες ευρωπαϊκές χώρες που δεν φορολογούν το εισόδημα από μερίσματα. Αυτό οφείλεται στο εταιρικό τους σύστημα φορολογίας που βασίζεται στις ταμειακές ροές. Αντί να φορολογούν τα μερίσματα, η Εσθονία και η Λετονία επιβάλλουν φόρο εισοδήματος 20% όταν μια εταιρεία διανέμει τα κέρδη της στους μετόχους.
Μεταξύ των χωρών που φορολογούν τα μερίσματα, η Ελλάδα έχει τον χαμηλότερο φορολογικό συντελεστή 5%, ακολουθούμενη από τη Σλοβακία με 7%. Οι ευρωπαϊκές χώρες του ΟΟΣΑ επιβάλλουν μέσο ανώτατο φορολογικό συντελεστή μερισμάτων 24%.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι σε πολλές χώρες, τα εταιρικά κέρδη υπόκεινται σε δύο επίπεδα φορολογίας: φόρο εισοδήματος εταιρειών σε επίπεδο οικονομικής οντότητας, όπου η εταιρεία κερδίζει εισόδημα και φόρο επί μερισμάτων, ή φόρο κεφαλαιουχικών κερδών σε ατομικό επίπεδο, όπου διανέμεται το εισόδημα. στους μετόχους. Ωστόσο, ορισμένες χώρες έχουν εισαγάγει ολοκληρωμένη φορολογία εταιρικών και μερισμάτων/κεφαλαιουχικών κερδών για την εξάλειψη αυτής της διπλής φορολογίας.
