Τρεις στους δέκα θεωρούν τους εαυτούς τους σωματικά «αδρανείς». έφηβοι στη χώρα μας είναι μέτριες έως έντονες φυσική δραστηριότητα διάρκειας τουλάχιστον 60 λεπτών, το πολύ δύο φορές την εβδομάδα. Αντίστοιχα χαμηλό είναι και το ποσοστό των εφήβων που δηλώνουν κατανάλωση καρπός ή επίσης λαχανικά κάθε μέρα, και μόνο δύο στους πέντε ξεκινούν το πρωί για το σχολείο αφού έχουν φάει ένα γεύμα ΠΡΩΙΝΟ ΓΕΥΜΑ. Αυτό εξηγεί γιατί στην Ελλάδα είναι το 28% των εφήβων υπέρβαρο ή παχυσαρκία.
Το πρόβλημα της έλλειψης σωματικής δραστηριότητας, των ανθυγιεινών διατροφικών προτύπων και της παχυσαρκίας μεταξύ των νέων αναδεικνύεται από τα τελευταία (2022) αποτελέσματα της διεθνούς μελέτης για συμπεριφορές υγείας νέων – φοιτητών (HBSC) που διεξήχθη Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ), κάτι που αποτυπώθηκε στην έκθεση που δημοσιεύτηκε χθες. Η χώρα μας έλαβε μέρος στην έρευνα μέσω του Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου Ψυχικής Υγείας, Νευροεπιστημών και Ιατρικής Ακριβείας «Κώστας Στεφανής» σε πανελλήνιο δείγμα 6.250 μαθητών ΣΤ', Β' Λυκείου και Α' Λυκείου.
Σε παγκόσμιο επίπεδο, μόνο το 20% των εφήβων πληρούν τη σύσταση του ΠΟΥ για τουλάχιστον 60 λεπτά μέτριας έως έντονης σωματικής δραστηριότητας την ημέρα. Στην Ελλάδα, το αντίστοιχο ποσοστό είναι πολύ χαμηλότερο: 14% (18% για τα αγόρια και 10% για τα κορίτσια). Με αυτό το ποσοστό, η Ελλάδα κατατάσσεται στην 40η θέση μεταξύ των 43 χωρών που παρείχαν στοιχεία για αυτόν τον δείκτη. Το 30% των εφήβων ηλικίας 11, 13 και 15 ετών στην Ελλάδα θεωρούν τον εαυτό τους σωματικά ανενεργό (δηλαδή αναφέρουν μέτρια έως έντονη σωματική δραστηριότητα διάρκειας ≥ 60 λεπτών το πολύ 2 ημέρες την εβδομάδα), σε σύγκριση με 24%, που είναι ο μέσος όρος για τις χώρες που συμμετείχαν στη μελέτη HBSC. Αξίζει να σημειωθεί ότι το ποσοστό των σωματικά ανενεργών νέων στην Ελλάδα έχει αυξηθεί σημαντικά σήμερα σε σύγκριση με το 2018 (24%), γεγονός που -όπως τονίζουν οι συντάκτες της ελληνικής μελέτης- «υποδεικνύει σημαντικές αλλαγές στον τρόπο με τον οποίο οι νέοι, μια σημαντική ποσοστό των εφήβων, τώρα μετακινείται στη δουλειά ή χρησιμοποιεί τον ελεύθερο χρόνο του».
Ανθυγιεινός τρόπος διατροφής επιλέγεται επίσης από την πλειοψηφία των εφήβων στη χώρα μας. Συγκεκριμένα, μόνο το 38% των εφήβων παγκοσμίως καταναλώνει φρούτα ή λαχανικά καθημερινά, με το αντίστοιχο ποσοστό να είναι πολύ χαμηλότερο στην Ελλάδα (30%), κατατάσσοντάς μας στην 4η χαμηλότερη θέση στη σχετική κατάταξη των χωρών HBSC. Επιπλέον, μόνο δύο στους πέντε έφηβους (41%) Ελλάδα τρώτε πρωινό στο σπίτι κάθε μέρα, σε σύγκριση με 51%, που είναι ο διεθνής μέσος όρος. Το ποσοστό των εφήβων στην Ελλάδα που τρώνε πρωινό τις καθημερινές μειώθηκε σημαντικά το 2022 σε σύγκριση με το 2018 (48%), μια τάση που σημειώνεται διεθνώς. Το θετικό είναι ότι στην Ελλάδα ένα πολύ μικρότερο ποσοστό εφήβων αναφέρει ότι καταναλώνει καθημερινά γλυκά, σοκολάτες κ.λπ. (18% έναντι 25% διεθνώς) ή αναψυκτικά που περιέχουν ζάχαρη (6% έναντι 15% διεθνώς).
Τα χαμηλά ποσοστά σωματικής δραστηριότητας και κατανάλωσης φρούτων και λαχανικών, καθώς και τα υψηλά ποσοστά κατανάλωσης φαγητού έξω, συμβάλλουν στο 28% των εφήβων στην Ελλάδα να είναι υπέρβαροι ή παχύσαρκοι. Ο μέσος όρος μεταξύ των χωρών που συμμετέχουν στο πρόγραμμα HBSC είναι 22%, ενώ η Ελλάδα καταλαμβάνει την 7η θέση για όλες τις ηλικιακές ομάδες και μόνο τη 2η για τους 15χρονους εφήβους στην Ελλάδα, σε σύγκριση με το 5% των χωρών HBSC.
«Τα ευρήματα της έρευνας υπογραμμίζουν την ανάγκη για στοχευμένες παρεμβάσεις που καθοδηγούν τους νέους τόσο να υιοθετούν υγιεινές συμπεριφορές όσο και να αποφεύγουν συνήθειες που απειλούν την υγεία και την ευημερία τους τώρα ή στο μέλλον», δήλωσε ο διευθυντής του Ευρωπαϊκού Γραφείου του ΠΟΥ. Hans Henry P. Kluge.
Επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας HBSC – Ελλάδα, Θάσος Φωτίουσχολίασε: «Τα δεδομένα της έρευνας είναι πολύτιμα και μπορούν να παράσχουν σημαντική συνεισφορά στο πλαίσιο των πρόσφατων εθνικών προσπαθειών κατά της παιδικής παχυσαρκίας και στα χέρια επαγγελματιών προαγωγής της υγείας και εκπαιδευτικών που ήδη εργάζονται για τη βελτίωση της ευαισθητοποίησης, τη βελτίωση της γνώσης και συμπεριφοράς στη διατροφή και κινητοποίηση για μεγαλύτερη σωματική δραστηριότητα των μαθητών.
